Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, CNN Türk'te Dicle Canova'nın sorularını yanıtladı. Bakan Yumaklı, “Kullanılan mazot ve gübre miktarlarını belirledik. Bu rakam önümüzdeki dönemlerde de güncellenmeye devam edecek.”
Bakan Yumaklı'nın açıklamaları şöyle:
Dünyada yeni normal dediğimiz değişimler yaşanıyor. Yetki alanıma giren konularda tarımsal üretimin yeniden programlanması gerekiyor. 2 yıldır üzerinde çalışıyoruz. 1 Ocak 2024'ten itibaren planlı üretime başladık. Elinizin altında imkanlar ve araçlar var, üretiminizi ülkenizin ihtiyaçlarına ve geleceğe yönelik demografik projeksiyonlara bakarak planlamanız gerekiyor. Bu durum hayvansal ve su ürünlerinde yaşandı.
Her ilde ziraat odaları, büyük çiftçiler, ticaret odaları ve konuyla ilgili tüm paydaşlarla görüştük, o bölgede hangi üretim modelinin uygulanması gerektiğini inceledik. Destekler çok ve farklı. Çiftçi bile neyin ne olduğunu anlayamıyor. Bunların basitleştirilmesi gerekiyor. 165 öğeyi destekledik. Bunu 3 ana başlığa indirdik. Temel destekler, planlama, üretim geliştirme desteği.
Bunlardan kullanılan mazot ve gübre miktarlarını belirledik. Bu rakam gelecek dönemlerde de güncellenmeye devam edecektir. Temmuz ayının sonuydu, çiftçilerimizin hesaplarına yatırılan ancak çekilmeyen 6 milyara yakın yardım vardı. Etkinliğini kaybetmiştir.
Tarım yardımı duyurusu ilk olarak üretim döneminden önce yapıldı. Bunu 3 yıldır ilk kez duyuruyoruz. En önemli girdiler olan mazot ve gübre olarak güncellenecek destek miktarlarını belirledik.
Burada sektörde aslında durumun böyle olmadığını söyleme ve kamuoyuna anlatma fırsatı bulduk. Bu kısır tartışmanın içinde sıkışıp kalmak çok önemsiz.
13+1 derken stratejik ürünler arasında tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlar yer alıyor. Örneğin buğday taneleri ve arpa. Mazot ve gübreye 185 lira destek veriyordum. Buğday ve arpayı nereye ekerseniz ekin, temel desteği alırsınız. Türkiye'de üretim yapan herkes temel destek alacak. Belirlenen havzalara buğday ekilirse bu plana uygun olduğu için planlanan üretime destek sağlayacağım. Ayrıca su kısıtlamasına yönelik destek sağlanacaktır. Geçmişte 185 lira bağış yapılırken bu yıl 342 liraya çıktı. Planlı üretim desteği de sağladım. Oraya buğday ekileceğini tespit edersem 342 lira daha vereceğim.
Mısır'da su kısıtlaması yoktur. Mısır çok fazla su tüketen bir üründür. Temel ve planlı üretim desteği veriyorum. Su kısıtlamasına destek vermiyorum.
Medyanızı kartlarınıza yükleyelim, siz gidip üyeliklerinizi toplayın. Bunların satıldığı yerlerde çiftçilerimizden çok yüksek komisyonlar alındığını gördük. Desteğimizin tamamı nakit olarak verilecektir.
“SÖZLEŞMEDE HİÇBİR SORUN YOK, SÖZLEŞMESİZLİK DE VAR”
Türkiye'de 206 adet üretim yapılıyor. Domatesin de bunlardan biri olduğunu düşünürsek pek çok çeşidi bulunmaktadır. Türk tarımının ürün azlığından dolayı sıkıntı yaşadığını söylemek siyasi bir söylemdir. Bir sorun olduğunda biz hallederiz gibi bir ortam yaratmaya çalışıyorlar. Eskişehirli genç çiftçiler çözülmesini istedikleri platformun kendilerinin olduğunu söyledi. Her zaman sektörün ve üreticinin yanındayız. Domatesle ilgili ilk şey aslında İzmir Kınık'ta ortaya çıktı. Görevden alınmasını bekliyorduk. Sorun değildi. Sözleşmeli üretimde sorun yok, sözleşmesiz üretimde sorun var. Fazlalık olduğunda. Bir diğer husus ise iklim değişikliğinin etkisinin her yerde olmasıdır. Kademeli olarak hasat edilen ürün, hasat edilerek eş zamanlı olarak pazara sunuldu. Daha sonra Bursa'da başladı. Salça fabrikalarına katıldık. Bazıları üretim süresini ilerletip boş parçaları kullandı. Sahip olduğumuz tüm tartışmaları düşündük.
Bu süreçte bazı fabrikaların fason üretim için 2 tır ürün aldığını, 1 tırını fasonlu, diğerini ise kontratsız alacağını söylediklerini öğrendik. Ticaret Bakanlığı müdahale etti. İnsanları sokağa çağırarak bir şeyler yapmaya çalıştılar. Üreticimiz bunlar için prim vermiyor. Partilerin armalarının bulunduğu pankartlarla çıktılar ama biz bunu söyleyince geri plana çekildiler. İnsanları sokağa çağırarak sorunları çözmek mümkün değil.
“ÜRÜN FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN ÜRETİMLE İLİŞKİSİ DEĞİLDİR”
Ürün fiyatlarındaki artışların üretimle ilgili olmadığını söylemek istiyorum. Fiyatların yüksek olması olarak tanımladığımız ürün durumu, ürün eksikliğinden kaynaklanmıyor. Geçen hafta bu konuyu defalarca tartıştık. Jeotermal lokasyonlarda meyve ve sebze üretimini destekliyoruz. Şu anda Ticaret Bakanlığı'nın fahiş fiyatlara ilişkin çalışmasına destek veriyoruz.
“YANAN ALANLAR GELİŞİME AÇIK OLAMAZ”
Yanan hiçbir alan imara açılamaz. Bayrak çağrılacak. Bayraklı meselesi yeni. 2020 yılında İzmir depremi meydana geldiğinde Çevre Bakanlığı, yıkılan binaların yerine yeni binaların inşası için yer arayışına girdi. Bizden de bilgi istendi. Orman sayılan ama orman sayılmayan yerler oluşturabilirsiniz dedik. 2021 yılında cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile ormandan çıkarılarak depremden zarar görenlerin evlerinin inşa edildiği Ulusal Devlet Mülkiyet Ofisi'ne bağışlandı. Bir dava açıldı. Davayı gören mahkeme esasen hiçbir sorun olmadığını söyledi. Burada panonuzda harita mühendisi yok, bunu bozuyorum, düzeltin. Ekim 2023'te bunu tersine çevirdik. Önümüzdeki 2023'ten itibaren düzelttik, yer ormanın içinden çıkınca yangın çıktı ve yandı. Gerekli konumdan bir metre fazla veya az değil. Kesinlikle doğru değil.
“HAYVANLARA İŞKENCE ETMEK SUÇTUR”
Her şeyi uç noktalarda yaşıyoruz. Bir köşeden diğerine bakıyoruz. Kurallarımız yakında yayınlanacaktır. Bu kanunda hayvanlara eziyet edilmesini haklı gösterebilecek en küçük bir kelime veya harf dahi bulunmamaktadır. Eğer bu yapılırsa savcılığımız gereğini yapacaktır. Hayvanlara eziyet etmek suçtur. Bunun dışında herhangi bir konuda konuşup, sorunu çözecek hukuk kurallarını hedef almanın hiçbir hakkı yoktur. Barınacak alan yaratıp destek sağlayacağız. Bu sorun sokakta hayvan bulunması, yani hayvanların devam etmesi olarak tanımlanabilir. Bu nasıl oluyor anlamıyorum.
