Avrupa Gıda Alarm Sistemi, Türkiye’den gönderilen kek, bisküvi ve şekerlemeler için uyarı vermeye başladı. Son aylarda sisteme limit aşan oranda yapay renklendirici kullanılan ürünler yansıyor. Karamelli bir üründe sentetik kahverengi gıda boyası (E-155) kullanılmış. Üstelik limit değerin çok çok üzerinde! Yunanistan’ın yaptığı sınır kontrolünde, Türkiye’den gönderilen şekerlerde sentetik kırmızı boya (E-124), kabul edilebilir limit değerin neredeyse 2 katı oranında saptanmış. Almanya’daki marketlerde satılan bir meyveli kekte ise âdeta renk kokteyli kullanılmış. Türkiye menşeli kekte, 3 adet sentetik gıda boyası kullanıldığı belirlenmiş. Yine Yunanistan’da yapılan sınır kontrolünde, ihraç ettiğimiz draje şekerlerde AB’nin yasakladığı titanyum dioksitin (E-171) kullanıldığını görüyoruz. Aşırı kullanım var Avrupa’ya ihraç ettiğimiz ürünlerden yansıyan tablo, sınırlarımız içinde denetimsiz bir şekilde kullanılan renklendiriciler için ciddi bir uyarı niteliğinde. Başta şekerlemeler olmak üzere, pastadan keke, sakızdan içeceklere birçok üründe yoğun bir renklendirici kullanımı var. Ve kullanılan renklendiricilerin büyük bölümünü; çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin yanı sıra çeşitli alerjik rahatsızlıklar, astım, migren ve kansere yol açabilen sentetik azo boyarlar oluşturuyor. Bu maddelerin satın aldığımız paketli gıda ürünlerinde var olup olmadığını, etiketleri dikkatli bir şekilde inceleyerek öğrenebiliyoruz. Ancak ne oranda kullanıldıkları etiketlerde yazmıyor.
Sabahattin Zaim Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nde yapılan bir yüksek lisans araştırması, kullanım limitlerindeki başıboşluğa ışık tutması açısından oldukça çarpıcı. 8 kat daha fazla Toz içeceklerdeki sentetik renklendirici “tatrazin” (sarı renk boyası E-102) ve “sunset yellow”un (turuncu renk boyası E-110) incelendiği çalışma, satın alınan 22 toz içeceğin 20’sinde renklendirici kullanıldığını gösteriyor. Limonlu, şeftalili ve portakallı diye satılan bu karışımlarda kullanılan renklendiricilerde, limit değerler katbekat aşılmış. 11 üründeki tatrazin miktarı, izin verilen yasal limitin üzerinde çıkmış. Turuncu renklendiricinin ise tümünde yasal limit aşılmış. Bazı toz içeceklerde, limitin 8 katı turuncu renk kullanıldığını gösteren çalışmanın sonuç bölümünde yer alan, “Aromalı toz içeceklerde renklendirici kullanımının kontrol altına alınamaması tüketici sağlığı açısından sakınca oluşturabilir” ifadesi, karşı karşıya olduğumuz renklendirici tehlikesinin bir nevi özeti aslında. Böyle bir tabloda, çocukları renklendirici içeren abur cuburlardan olabildiğince uzak tutmaktan başka seçeneğimiz yok. Bu ürünler içerdikleri şeker ve diğer katkı maddeleri nedeniyle de zaten oldukça zararlı. Çocuklarda obezite artış hızı bunun en önemli kanıtı. Doğal renklendiriciler, sentetik olanlara oranla daha güvenli kabul edilse de, genel olarak renklendirici içeren paketli gıdalar, aşırı kilo alımında önemli bir rol oynuyor. Renkli ve albenili atıştırmalıklar yerine, çocukların diyetine renkli meyve sebzeleri eklemek en sağlıklı çözüm.
